Ngày nay, thiết bị di động như smartphone, laptop trở nên phổ biến với các tính năng phục vụ công việc và giải trí, hầu như ai cũng có thể sở hữu. Nhưng ở thập niên 1980 hay đầu 1990, sử dụng đồ công nghệ mới là điều mới mẻ, thậm chí là niềm mơ ước, tạo nên ký ức khó phai.
Máy chơi game bốn nút
Một mẫu máy game NES. Ảnh: The Verge
Cách đây 30 năm, máy chơi game phổ biến nhất là NES – thiết bị 8 bit do Nintendo sản xuất, cùng một số model “hàng nhái” xuất xứ từ Trung Quốc. Tại Việt Nam, chúng được gọi dân dã là “máy game bốn nút” hay “trò chơi điện tử băng”.
Các mẫu máy game này, cộng với trò chơi “huyền thoại” Super Mario, Contra, Legend of kage (Ninja cứu mẹ), Battle City… gắn với tuổi thơ của nhiều người. Hiện nay, một số máy game với giá vài trăm nghìn đồng có những game này vẫn thu hút một số người tìm về hoài niệm.
Đầu cassette, CD
Đây là những thiết bị nghe nhìn kinh điển, từng là “báu vật” trong mỗi gia đình vào thập niên 80-90 của thế kỷ trước. Nếu như đầu băng cassette là phương tiện lưu trữ âm thanh phổ biến trước thời kỳ nhạc số vơi những cuốn băng nhỏ gọn, xoay tròn bên trong, đầu đĩa CD (Compact Disc) đánh dấu bước tiến mới về chất lượng âm thanh, cho phép người dùng thưởng thức nhạc số rõ nét hơn, không bị rè như băng từ.
Một mẫu máy nghe nhạc MD của Sharp. Ảnh: Bảo Lâm
Từ mẫu cassette hay CD cỡ lớn, bước tiến công nghệ khi đó còn cho phép tạo ra thiết bị nghe nhạc di động đời đầu, với model CD cầm tay từ CD-Walkman, hay dòng MD, cassette nhỏ gọn từ Denon, Marantz, Onkyo, Kenwood, Teac, Tascam… Sau này, việc nghe nhạc tiếp tục “tiến hóa” với máy nghe nhạc MP3, điển hình là iPod, trước khi tính năng này có mặt trên điện thoại di động và bị thay thế trong làn sóng smartphone.
Đầu VHS
Đầu VHS là thiết bị phát băng video, giúp ghi lại hoặc xem chương trình truyền hình, phim ảnh bằng băng từ cỡ lớn – trải nghiệm giải trí gia đình quen thuộc trước thời kỳ có Internet và smart TV. Việc sử dụng tay quay để quay băng cũng là kỷ niệm của không ít người.
Một mẫu đầu băng VHS (dưới) và đầu CD (trên). Ảnh: Knowtechie
Một số người thời đó còn sử dụng đầu VHS kết hợp TV chiếu phim trong làng, khu dân cư và thu tiền. Bên cạnh đó, các dịch vụ cho thuê băng đĩa, gồm băng VHS, ra đời và hoạt động nhộn nhịp trước khi lụi tàn trong kỷ nguyên Internet.
TV đen trắng
Một mẫu TV đen trắng. Ảnh: ACMI
TV đen trắng là một trong những món đồ công nghệ có giá trị đầu tiên bước vào đời sống của gia đình Việt Nam những năm 1980, khi có thể cả khu phố hay một ngôi làng chỉ có vài chiếc. Chúng trị giá “gần cây vàng” khi đó. Màn hình CRT cỡ nhỏ, chỉ hiển thị hai màu trắng – đen, thu hút cả xóm tụ tập xem thời sự, cải lương, hay phim Tây Du Ký mỗi tối. Dù hình ảnh không rực rỡ, TV đen trắng gợi nhớ về một thời giản dị.
Điện thoại “cục gạch”
Nokia 3310 và trò Rắn săn mồi. Ảnh: Koha
“Cục gạch” là biệt danh đặt cho các mẫu điện thoại di động thời xưa của Nokia, Motorola… với thiết kế bền bỉ và pin “trâu” huyền thoại. Không cảm ứng, không camera, không wifi nhưng là vật bất ly thân của nhiều người những năm 2000. Với khả năng rơi không vỡ, pin dùng cả tuần, sóng khỏe dù ở vùng sâu vùng xa, điện thoại “cục gạch” từng là biểu tượng của sự tiện dụng và đáng tin cậy. Ngày nay, dù nhường chỗ cho smartphone, sản phẩm vẫn là biểu tượng của thời kỳ đầu công nghệ di động.
Đĩa mềm, chuột bi
Một mẫu chuột dùng con lăn bi phổ biến cách đây hơn 20 năm. Ảnh: Gizmodo
Đây là những món đồ công nghệ gắn liền với thời sơ khai của máy tính cá nhân. Đĩa mềm được “dân công nghệ đời đầu” dùng để lưu tài liệu, cài đặt phần mềm, truyền nhau những game huyền thoại dạng DOS. Trong khi đó, chuột bi là phiên bản đầu tiên của chuột máy tính, dùng viên bi cao su bên trong để lăn và điều khiển con trỏ. Thỉnh thoảng, người dùng phải tháo ra vệ sinh bi và bánh răng để chuột “chạy mượt” – thao tác ai từng dùng đều sẽ nhớ.
Máy ảnh phim
Mẫu máy phim Canon FTb. Ảnh: Canon
Trước khi máy ảnh số và smartphone trở nên phổ biến, máy ảnh phim được xem là bạn đồng hành của người thích chụp ảnh. Không có màn hình để xem lại ảnh, mỗi lần bấm máy là một khoảnh khắc được “ghi nhớ” thật sự, sau đó phải chờ tráng phim mới biết ảnh có đẹp hay không.
Với cuộn phim 24 hoặc 36 tấm, người chụp phải cẩn trọng từng khung hình và giới hạn này làm nên giá trị khi mỗi bức ảnh đều mang cảm xúc, chiều sâu và sự chân thật. Tiếng “tạch” khi chụp, thao tác lên phim thủ công, hay mùi hóa chất tráng rửa tạo nên một trải nghiệm mang đậm chất nghệ thuật và hoài cổ. Ngày nay, máy ảnh phim không chỉ là đồ sưu tầm mà còn là cách giới trẻ tìm lại vẻ đẹp chậm rãi giữa thế giới sống nhanh.
Bảo Lâmtổng hợp
